Odzież ostrzegawcza – wymagania, zadania, normy
Aktualizacja wymogów dotyczących odzieży roboczej i ostrzegawczej, związana jest z wprowadzeniem i wdrożeniem normy PN-EN ISO 20471:2013. Zastępuje ona regulacje zamieszczone w poprzedniej normie PN-EN 47l:2003+A1:2007.
Wprowadzone zmiany dotyczą przede wszystkim sposobu rozmieszczenia elementów odblaskowych a także wymagań stawianych przed nimi. Tym samym, znormalizowana odzież ostrzegawcza dostosowuje się do dyrektywy 89/686/EWG.
Podstawowe rodzaje odzieży ostrzegawczej
Odzież ostrzegawczą dzielimy ze względu na sposób zakrycia poszczególnych części ciała. Może ona występować w formie:
– okrywającej tułów – to najczęściej kamizelki i narzutki ostrzegawcze,
– okrywającej ramiona i tułów – do tej grupy zaliczamy bluzy, koszule i kurtki, również w odmianie z krótkimi rękawami (T-shirt),
– okrywającej nogi – to tak zwane spodnie ogrodniczki, sięgające do pasa i wyżej,
– okrywającej ręce, nogi i tors – najczęściej są to kombinezony.
Sposób rozmieszczenia elementów odblaskowych
Niezależnie od rodzaju odzieży ostrzegawczej, chroniącego tułów, materiał tła powinien opasać ją na szerokości co najmniej 50 mm. Oprócz tego, materiał ten powinien posiadać dwie poziome taśmy odblaskowe, które będą rozmieszczone na jego powierzchni w sposób określony w normie. W taśmach tych mogą występować przerwy, związane z umieszczeniem w nich mechanizmów regulujących np. obwód pasa, aczkolwiek nie mogą być dłuższe, niż 50 mm. Z kolei łączna liczba tych przerw, nie powinna być dłuższa, niż 100 mm.
Jeśli odzież ostrzegawcza posiada rękawy (niezależnie od ich długości), materiał tła powinien opasywać je wokół całego ich obwodu. Jego szerokość nie powinna być mniejsza, aniżeli 50 mm. Na długich rękawach, powinny się znaleźć co najmniej dwa równoległe pasy odblaskowe. Jeśli okaże się, że odzież z długim rękawem w jakiś sposób zasłania pasy odblaskowe, znajdujące się po bokach odzieży chroniącej tułów, to również na rękawach powinny być umieszczone takowe pasy, umieszczone na tej samej wysokości.
Podobne założenia dotyczą nogawek spodni. Materiał tła powinien je opasać na całym obwodzie i to na szerokości co najmniej 50 mm. Na każdej z nogawek, obowiązkowo należy umieścić dwa równoległe, odblaskowe pasy. Tak jak i w przypadku rękawów, pojedyncze przerwy w w/w pasach, nie mogą być większe, aniżeli 50 mm.
Niezależnie od rodzaju odzieży ostrzegawczej, minimalna szerokość pasów materiału tła (50 mm) nie może obejmować pasów odblaskowych.
Właściwości materiału tła i pasów odblaskowych
W nowej normie wprowadzono nieco zmienione parametry wytrzymałościowe materiałów tła. Zgodnie z nowymi rozporządzeniami, siła zrywająca tkaninę powinna wynosić co najmniej 100 N. W poprzednich zapisach, jej wartość wyniosła co najmniej 400 N. Zmiany objęły również dzianiny, których wytrzymałość na tzw. wypychanie, powinna wynosić 100 kPa (lub więcej). Wartość ta dotyczy materiału na powierzchni 50 centymetrów kwadratowych. Z kolei w przypadku próbek o powierzchni 73 centymetry kwadratowe, wytrzymałość ta powinna sięgać nawet 200 kPa.
Dopuszczalne (minimalne) wartości współczynnika odblasku, dla określonych kątów obserwacji. Wartości dla poszczególnych kątów zostały podane w nawiasach.
1. Dla kąta obserwacji o wartości 12 minut:
– kąt oświetlenia 5 stopni (330)
– kąt oświetlenia 20 stopni (290)
– kąt oświetlenia 30 stopni (180)
– kąt oświetlenia 40 stopni (65)
2. Dla kąta obserwacji o wartości 20 minut:
– kąt oświetlenia 5 stopni (250)
– kąt oświetlenia 20 stopni (200)
– kąt oświetlenia 30 stopni (170)
– kąt oświetlenia 40 stopni (60)
3. Dla kąta obserwacji o wartości 1 stopnia:
– kąt oświetlenia 5 stopni (25)
– kąt oświetlenia 20 stopni (15)
– kąt oświetlenia 30 stopni (12)
– kąt oświetlenia 40 stopni (10)
4. Dla kąta obserwacji o wartości 1 stopnia 30 minut:
– kąt oświetlenia 5 stopni (10)
– kąt oświetlenia 20 stopni (7)
– kąt oświetlenia 30 stopni (5)
– kąt oświetlenia 40 stopni (4)
Odzież ostrzegawcza a ergonomia
Według zaktualizowanych zapisów, odzież ostrzegawcza powinna zapewniać:
– integralność z innymi elementami ochrony osobistej,
– łatwość zdejmowania i nakładania,
– odpowiednie zabezpieczenie przed działaniem wody,
– relatywnie korzystny współczynnik oddychania materiału,
– możliwość noszenia podstawowego wyposażenia osobistego, niezbędnego do wykonywania określonej pracy,
– możliwość łatwej regulacji rozmiaru odzieży w poszczególnych partiach ciała.
Powyższe regulacje nie mają charakteru statycznego. Producenci odzieży ochronnej i ostrzegawczej powinni stale monitorować wyżej wymienione przepisy i dostosowywać do nich swoją odzież.